Groen Kieskompas: Reinier van den Berg

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart hebben zes natuur- en milieuorganisaties het Groene Kieskompas gelanceerd. Op de site www.groenkieskompas.nl vult de kiezer dertig stellingen in over klimaat, energie, mobiliteit en landbouw. Vervolgens wordt er inzicht gegeven in hoe politieke partijen tegen groene thema's aankijken.

Het Groen Kieskompas is een initiatief van Greenpeace, IVN, Milieudefensie, Natuur & Milieu, Vogelbescherming Nederland en het Wereld Natuur Fonds.

Ook Groen Licht schenkt aandacht aan het Groene Kieskompas: in de vijf weken voorafgaand aan de stembusgang krijgen bekende Nederlanders het kieskompas onder ogen en vertellen over hun eigen ideeën over een bewuster en groener leven. In de eerste aflevering: weerman Reinier van den Berg.

Naast de langstzittende weerman die de Nederlandse tv kent, is Reinier specialist in klimaatverandering. Hij reist het hele land door om lezingen te geven over het belang van duurzaamheid . Reinier vertelt: ‘Ik geef veel lezingen over het klimaat. Ik doe dat om de alarmbellen te laten rinkelen. Om mensen wakker te schudden, want mensen, het is echt vijf over twaalf!’ 

Reinier vult het Groene Kieskompas. Met de stelling: de maximale snelheid op de Nederlandse wegen moet 130 km/u blijven is hij het niet eens: ‘Ik zou het een heel goed besluit vinden als de wet over 130 km/u zou worden teruggedraaid naar 100 km/u. Want ik roep het al jaren: je kan in Nederland nauwelijks tijdswinst behalen, want daarvoor zijn de afstanden echt te kort. Maar de gevolgen van harder rijden zijn enorm. De uitstoot van CO2 en fijnstof is volgens mij veel hoger en de luchtkwaliteit van Nederland is al niet heel goed.’

Reinier maakt heel bewust gebruik van de weg: ‘Ik rijd zelf in een hybride auto, een Prius. Hij is al harstikke oud en liever zou ik hem willen vervangen voor een geheel elektrische auto. Maar ik vind dat ik ‘m moet ‘oprijden’ tot volgend jaar. Dan komen er veel meer elektrische auto’s op de markt. Ik rijd 1 op 21. Dat is echt zuinig. Dat komt omdat ik – zodra ik de snelweg opdraai – meteen de cruise control op 100 km/u zet. Geen stress, niet hoeven inhalen. Dat is heel ontspannen rijden.’

Reinier kiest er dus voor om langzamer te rijden, dan is toegestaan. Want sinds 2012 geldt voor een groot deel van de snelwegen een snelheidslimiet van 130 km/u. Naast tijdwinst en doorstroming van het verkeer, is het belangrijkste argument van Melanie Schultz – van Haegen, minister van Infrastructuur en Milieu voor deze verhoging is de beleving van de automobilist: ‘Ik wil het meeste halen uit elke meter asfalt die we hebben aangelegd. Ook moeten snelheden beter aansluiten bij de belevenis van de weggebruiker. Als het rustig is, is een snelheid van 80 km/u niet te begrijpen’.

Maar volgens Reinier zijn er genoeg argumenten op te noemen om het wel rustig aan te doen: het milieu, de volksgezondheid en de veiligheid van de bestuurder. Maar is dat ook echt zo? En hoe zit het met die tijdwinst en de doorstroming?

Groen Licht gaat op onderzoek uit en komt terecht bij de Technische Universiteit Eindhoven, waar professor Igo Besselink alles weet over het verschil tussen 100 km/u en 130 km/u. Er zijn een aantal punten waar je naar moet kijken, als je het hebt over de verschillende snelheidslimieten op de Nederlandse snelwegen. Igo Besselink vertelt: ‘Ten eerste het verbruik . Dat neemt lineair toe als je harder gaat rijden. Dus als je 130 km/u rijdt in plaats van 100, dan verbruik je zo’n 30 procent meer brandstof. Als je een jaar lang 5 dagen per week op en neer rijdt van Amsterdam naar Utrecht, en je rijdt 130 km/u, dan ben je zo’n 430 euro extra kwijt aan benzinekosten! En daarbij: de verbranding van deze extra brandstof zorgt voor meer CO2-uitstoot. Slecht voor het klimaat, dus!

Daarnaast neemt de veiligheid van de inzittenden af, als je harder rijdt. Concrete statistieken ontbreken (nog), maar in z’n algemeenheid kan je stellen dat het reactievermogen van de bestuurder zich moeilijk laat aanpassen aan hogere snelheden en de impact van een klap groter is bij hogere snelheden. 

Ten derde wordt de lucht viezer : hoe harder je rijdt hoe meer roet, NOX, fijnstof en ultrafijnstof een auto uitstoot. En deze deeltjes zorgen voor gezondheidsklachten, bijvoorbeeld bij mensen die in de buurt van een snelweg wonen.

Maar, zo zegt minister Schultz, hard rijden draagt niet alleen bij aan een positieve beleving van de automobilist, ook zou het de doorstroom op het wegennet bevorderen. Niets is minder waar, zegt Igo Besselink: het optimum voor de doorstroom op Nederlandse snelwegen ligt rond de 80 à 90 km/u. Dan kan een stuk snelweg per uur de meeste auto’s verwerken. Hoe harder je rijdt, hoe vaker je moet remmen of van baan wisselen. Die ingrepen beperken de doorstroom.

Dan blijft tijdwinst over. Nou ja, winst. Als we even teruggaan naar het eerdergenoemde voorbeeld: als je 30 km lang 130 km/u rijdt, bijvoorbeeld op de A2 tussen Amsterdam en Utrecht, dan ben je in de meest gunstige situatie een kleine 4 minuten eerder bij de afrit van de snelweg. Maar ja, dan moet je vervolgens niet een rood stoplicht krijgen, dan verdwijnt die winst ‘als 400 euro door een uitlaat’…!