Op je bord: kwartelei met Hella Hueck

Het antwoord op deze vraag is niet zo makkelijk te beantwoorden. In tegenstelling tot de reguliere kippeneibranche bestaat er geen (Europese of Nederlandse) regelgeving over de productieomstandigheden van kwartelvlees of –eitjes. Producenten en retailers maken onderscheid tussen kooikwartels en scharrelkwartels, maar er zijn geen vaststaande criteria die bepalen wat een scharrelkwartel nu precies is. Er is in Nederland ook geen keurmerk voor kwarteleieren.

Als je kijkt naar een kippenei, dan kan je aan de stempel op het ei zien, onder welke omstandigheden de legkip leeft. In Nederland wordt er onderscheid gemaakt tussen een biologisch ei, een vrije-uitloopei, een scharrelei en een gangbaar ei. In de supermarkt worden geen eieren meer verkocht die uit een legbatterij komen (deze kooieieren worden overigens nog wel in producten verwerkt). Ook op de verpakking van de eieren staan vaak keurmerken, bijvoorbeeld 1, 2 of 3 sterren van het Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming. Het is dus voor de consument helder onder welke omstandigheden een kippenei wordt gelegd en de consument kan op basis van duurzaamheids- en dierenwelzijnscriteria kiezen voor een bepaald ei.

Geert Laugs, directeur van de dierenwelzijnsorganisatie Compassion In World Farming  vertelt: "Wij hebben jarenlang, en uiteindelijk succesvol campagne gevoerd tegen de legbatterijen in de kippenei-industrie. Maar de kwartelindustrie is maar klein, en daarom is de kwartel ook een beetje het ondergeschoven kindje. In Europa worden er jaarlijks zo’n 140 miljoen kwartels gehouden, met name voor het vlees. Ter vergelijking: in Nederland alleen al houden we jaarlijks zo’n 450 miljoen kippen." 

"Onze collega’s in Frankrijk hebben undercover onderzoek gedaan naar het dierenwelzijn in de grotere kwartelstallen. We zijn ons rot geschrokken van wat we daar aantroffen. De dieren zitten bijna op elkaar in kooien, krijgen geen daglicht en van een beetje scharrelen is echt geen sprake. Sinds 2012 is de kale legbatterij voor kippen verboden je zou verwachten dat sindsdien kooien voor kwartels ook zouden zijn verboden. Of dat er in elk geval wetgeving zou ontstaan voor het houden van kwartels, maar dat is niet het geval."

Sinds een campagne van Wakker Dier, ruim tien jaar geleden, hebben de grote supermarkten (waaronder Albert Heijn, Jumbo en Lidl) een ketenafspraak gemaakt om geen eieren van kooikwartels in de supermarktschappen te leggen. Dat is heel goed nieuws. De kwarteleieren die deze supermarkten importeren komen uit Duitsland en Zwitserland, en daar worden de eitjes onder scharrelomstandigheden gelegd. Maar kleinere speciaalzaken of kaasboeren verkopen vaak kwarteleitjes uit Frankrijk, Spanje, Italië en Portugal. In deze landen wordt 90% van de kwartels in kooien gehouden. Het is een goed idee om in deze winkels te vragen naar de herkomst van de eitjes.

Maar het duurzaamste én diervriendelijkste kwarteleitje wordt op Hollandse bodem gelegd. In Barneveld zit een kwartelproducent, die een grote scharrelstal heeft. Zijn eitjes zijn verkrijgbaar bij de Jumbo. En ook heel veel ruimte (en liefde) krijgen de kwartels van Quails for Africa . Jan Peter en Marleen Kruiger zijn de oprichters van deze stichting, die eitjes verzamelt van een aantal Nederlandse zorgboerderijen, en ze verkoopt aan lokale kaasboeren in Utrecht en Breukelen. De eitjes worden ook verkocht in Marqt.

Jan Peter vertelt: "Wij ontvangen eitjes van een stuk of zes zorgboerderijen, de dieren daar worden door mensen met een beperking verzorgd. Toen we dit project opzetten, hebben we gedacht: “Oké, er bestaan geen criteria en geen regels waaraan we moeten voldoen, laten we dan het Beter leven-systeem van de kip overnemen, en dan uitgaan van ongeveer drie sterren. Eigenlijk heb je geen regels nodig, want als je een goed hart hebt, dan weet je dat je goed met je dieren om moet gaan." 

De winst van de verkoop van de eitjes gaat volledig naar Oeganda, waar groepen oudere vrouwen worden opgeleid om kwartels op een duurzame manier te houden, zodat zij kunnen voorzien in gezond voedsel voor zichzelf en hun (klein)kinderen en door de verkoop van vlees en eieren iets bij te verdienen.

Jan is predikant van beroep: "Wij willen gewoon wat bijdragen aan de wereld. Eerst dachten we nog dat we allerlei spaarpotjes voor een vakantie nodig hebben, maar dat is eigenlijk helemaal niet nodig. Marleen rekent geen uurloon, we verrekenen alleen de reiskosten en de broedkosten voor nieuwe dieren in de prijs. We zijn wel duurder dan het gemiddelde eitje dat wordt verkocht in de supermarkt. Maar daar profiteren de dieren het meeste van."

wilde zalm voor 4 personen

1 bakje zoete tomaatjes

1 blikje tomatenpuree

een halve courgette

1 rode ui

zoete aardappels

Een doosje duurzame kwarteleitjes

Verwarm de oven voor op 170 graden.

Maak een saus van de helft van de (kleingesneden) tomaatjes, het blikje tomatenpuree, de fijngesneden ui en de kleingesneden courgette. Breng de saus op smaak met peper en zout. Smeer de zalm in met de saus. Snijd de zoete aardappels in frietjes en besprenkel met wat olijfolie. Leg de frietjes op een bakplaat met bakpapier en schuif ze in de oven voor ongeveer 25 à 30 minuten. Na 10 minuten kan je de zalm erbij schuiven.

Kook de kwarteleitjes hard in zo’n 4 minuten. Maak een lekkere salade met de rest van de (gehalveerde) tomaatjes, wat geitenkaas en een dressing van olijfolie en gembersiroop. Snijd de gepelde eitjes doormidden en leg ze ter garnering op de salade.