Karin Bloemen nomineert The big bang theory voor De Beste Grap Aller Tijden

Op zoek naar De Beste Grap Aller Tijden, deel 6: cabaretier, zangeres en actrice Karin Bloemen nomineert The big bang theory.

Een grap in het theater bouw je op in drie delen: de opbouw van de grap, de uitleg en dan de twist. Als publiek begrijp je die code direct. Freek de Jonge voert dat briljant uit. In een voorstelling vertelde hij bijvoorbeeld eerst de clou en daarna de grap, om te kijken of het werkt. De zaal lag dubbel. Freek is een heel goede grappenmaker, net als Hans Teeuwen. Dat zit ’m ook in het feit dat ze enorm goed kunnen timen. Hoe je een accent legt, bepaalt immers of een grap wel of niet lukt. De Britse komiek Ricky Gervais is daar ook een meester in.

Voor John Cleese en zijn Monty Python geldt dat ook. Alles valt er op z’n plek. Van Fawlty Towers zijn maar twaalf afleveringen gemaakt, maar ook die timing en het almaar onverwachte zijn bijna cultureel erfgoed geworden. Er gold geen enkel taboe, alles mocht gezegd en dat is in de Britse cultuur best lastig. Misschien zijn ze er daarom wel zo goed in. Deze vorm van humor gedijt heel goed bij een cultuur waarin weinig mag en daarin kan een heel volk z’n frustratie kwijt. En weer dat omdenken: een vlieg in de soep is horrifying en een ernstig ongeluk quite a mess. In ons land benaderde Jiskefet deze absurdistische humor heel aardig. Veel van de citaten van Kees Prins en zijn mannen zijn nog springlevend.

Met Cor Bakker speel ik in onze theatershow een Surinaamse vrouw met Surinaamse tongval in een grap over vegetariërs. Ik mocht juist dát niet doen en ‘dus’ was ik een rascist. Dat is vreemd. Iedereen moet gezien en gehoord kunnen worden, maar je zou er geen grap meer over mogen maken? Voor mij betekent inclusie juist dat je dat wél moet doen. Humor is de sleutel om zaken bespreekbaar te maken en de angel van woede eruit te halen. Het laat je out of the box denken en daar is humor waanzinnig goed voor.

De grammatica-scène uit The big bang theory uit 2014 is in die zin buitencategorie. In deze Amerikaanse sitcom wordt het zo verschrikkelijk goed gedaan. Die archetypen zeggen onverwachte dingen, waardoor het zo grappig wordt. De scène over de tijdlijn van de film Back to the future. Waarin ze simpelweg spelen met taal, waarin ze de kijker laten nadenken over of iets klopt of niet. Het is allemaal zo slim opgeschreven, waardoor je op de bank gezeten denkt: klopt dit wel? Niet om keihard te lachen maar de humor zit ’m in de briljante timing, taalgebruik en in de originaliteit.

The big bang theory:

‘De eerste weddenschap deed de 21-jarige Biff pas in 1955.’

‘Is “deed” juist?

‘Wat?’

‘Is “deed” de juiste werkwoordsvorm voor iets dat in de toekomst zou gebeuren van het verleden dat was bepaald door iets uit het verleden?’

‘Had zou hebben gedaan?’

‘Zo ken ik je weer.’

Lees verder in VARAgids 12 vanaf bladzijde 31